วิจารณ์หนังสือ “A Kingdom in Crisis: Thailand’s Struggle for Democracy in the Twenty-First Century” ของ แอนดรูว์ แม็คเกรเกอร์ มาร์แชลล์

ใจ อึ๊งภากรณ์

หนังสือ“A Kingdom in Crisis: Thailand’s Struggle for Democracy in the Twenty-First Century” (ราชอาณาจักรท่ามกลางวิกฤต การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยไทยในศตวรรษที่ 21) ของ แอนดรูว์ แม็คเกรเกอร์ มาร์แชลล์ ตั้งชื่อผิดแต่แรก เพราะเล่มนี้ไม่เกี่ยวอะไรกับการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยแต่อย่างใด

ประชาธิปไตยเป็นสิ่งที่มวลชนต้องต่อสู้เพื่อได้มา แต่หนังสือเล่มนี้ไม่ได้กล่าวถึงขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมในไทยแต่อย่างใด เพราะสนใจแต่พฤติกรรมเบื้องบน อันนี้ถือว่าเป็นแนวคิดแบบชนชั้นนำที่ดูถูกมวลชนหรือประชาชนส่วนใหญ่ และ มาร์แชลล์ มักจะมีท่าทีที่ดูถูกประชาชนไทยว่าคิดเองไม่เป็น และถูกชักใยโดยผู้ใหญ่เสมอ

หนังสือของ มาร์แชลล์ เขียนด้วยมาตรฐาน วารสารซุบซิบ “ข่าวดารา” มีแต่การเน้นข่าวในราชวงศ์ เพื่อ “พิสูจน์” ว่าวิกฤตการเมืองไทยตั้งแต่การชุมนุมของพันธมิตรฯเสื้อเหลือง ผ่านรัฐประหารสองรอบ จนถึงวันนี้ เป็นเพราะมี “วิกฤตการเปลี่ยนรัชกาล”

แต่ มาร์แชลล์ ไม่เคยวิเคราะห์พลวัตและความสัมพันธ์ทางอำนาจของสถาบันกษัตริย์ ที่มีกับกองทัพ นายทุน หรือชนชั้นปกครองโดยทั่วไปในสังคมไทย เขาไม่สามารถเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของสถาบันกษัตริย์ตั้งแต่ยุคอยุธยา ผ่านรัตนโกสิน ผ่านการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในรัชกาลที่๕ สู่การปฏิวัติ ๒๔๗๕

ในเรื่องการปฏิวัติ ๒๔๗๕ มาร์แชลล์ ขุดแนวคิดอนุรักษ์นิยมของนักวิชาการล้าหลัง มาเพื่อเสนอว่ามันเป็นแค่รัฐประหารในหมู่ชนชั้นนำ โดยที่เขาไม่พิจารณางานของ นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ เลย

จริงๆ แล้ว มาร์แชลล์ ไม่ยอมสำรวจงานเขียนของนักวิชาการก้าวหน้าในไทยเลย เพราะอาศัยแต่งานภาษาอังกฤษของนักวิชาการฝ่ายขวาอนุรักษ์นิยม เราคงต้องสรุปว่า มาร์แชลล์ อ่านภาษาไทยไม่ได้ หรือเลือกที่จะไม่อ้างอิงและถกเถียงกับนักวิชาการไทยที่มองต่างมุม

มาร์แชลล์ ไม่เข้าใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงของกระแสนิยมเจ้าในอดีต เพราะมองข้ามช่วงที่พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยต่อสู้กับรัฐไทย เขาเลยมองว่าปรากฏการณ์คนเสื้อแดงที่พูดกันว่า “ตาสว่าง” เป็นเรื่องใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้นในอดีตเลย

ข้อมูลเกี่ยวกับข้อขัดแย้งในราชวงศ์ในหนังสือเล่มนี้จะจริงหรือเท็จตรงไหนผมไม่สนใจ เพราะมันไม่อธิบายอะไรเกี่ยวกับวิกฤตไทยเลย วิกฤตไทยจริงๆ แล้ว มาจากสถานการณ์การเมืองสมัยใหม่ที่ทักษิณสร้างขึ้นหลังวิกฤตเศรษฐกิจ “ต้มยำกุ้ง” แนวร่วมที่ทักษิณสร้างกับประชาชนส่วนใหญ่ไปท้าทายนักการเมืองอนุรักษ์นิยม นายทหาร และชนชั้นนำที่ไม่ชอบประชาธิปไตยอยู่แล้ว นี่คือที่มาของการประท้วงของชนชั้นกลางและรัฐประหารของทหารและศาล

การเขียนหนังสือซุบซิบเกี่ยวกับวัง อาจสร้างความบันเทิงให้กับคนที่ชอบวารสารดารา อาจทำให้หนังสือของ มาร์แชลล์ ขายดีสำหรับคนที่อ่านภาษาอังกฤษได้ และอาจทำให้เขามีรายได้ แต่ประเด็นที่ผมยอมรับไม่ได้เลยคือเวลา มาร์แชลล์ กล่าวถึงการประท้วงของเสื้อแดงในปี ๒๕๕๓ มาร์แชลล์ สร้างนิยายว่าผู้ก่อความรุนแรงคือทักษิณ โดยมีการอ้างว่าทักษิณมี “กองกำลังชายชุดดำ” แต่ไม่มีหลักฐานข้อมูล รายละเอียด คำให้การของพยาน  หรือภาพในการพิสูจน์คำกล่าวหานี้แต่อย่างใด สรุปแล้วเป็นการฟอกตัว อภิสิทธิ์ สุเทพ ประยุทธ์ และอนุพงษ์ เพื่อให้ดูเหมือนไม่มีความผิดแต่อย่างใด

หนังสือ “ราชอาณาจักรท่ามกลางวิกฤต การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยไทยในศตวรรษที่ 21” ของ แอนดรูว์ แม็คเกรเกอร์ มาร์แชลล์ เป็นงานฉาบฉวยที่เอียงไปในทิศทางปฏิกิริยา