ใจ อึ๊งภากรณ์
เหตุการณ์น่าสลดใจที่ทหารคลั่งฆ่าประชาชนไป 30 ศพที่โคราช สะท้อนสังคมไทยที่ป่วยภายใต้เผด็จการทหาร
นอกจากสภาพจิตใจของนายทหารคนนั้น ซึ่งสำคัญ แต่อธิบายไม่ได้ทั้งหมด เราควรพิจารณาปัจจัยหลายอย่างเกี่ยวกับสังคมไทยที่นำไปสู่เหตุการณ์นี้
ขณะนี้สังคมเราถูกปกครองโดยทหารเผด็จการที่ใช้อาวุธเพื่อยึดอำนาจและเปลี่ยนกติกาการเลือกตั้งเพื่อขยายเวลาปกครองต่อไปในระบบเผด็จการรัฐสภา สถานการณ์แบบนี้สร้างวัฒนธรรมที่มองว่าการที่ทหารใช้กำลังในการคุมระบบการเมืองเป็นเรื่องปกติ แต่ทหารไม่ได้คุมแค่การเมืองในระดับเบื้องบน มันเข้ามาแทรกแซงสังคมในระดับรากหญ้าอย่างต่อเนื่อง ในหลายกรณีทหารเข้ามาคุมสังคมแทนตำรวจ ทหารไปเยี่ยมนักประชาธิปไตยถึงบ้านเพื่อข่มขู่และจำกัดสิทธิเสรีภาพในการแสดงออก ในสังคมเราปัจจุบันแค่การแต่งชุดทหารและถือปืนกลายเป็นสิ่งที่ให้ “ความชอบธรรม” กับพฤติกรรมเยี่ยงโจร
เราทราบดีว่าในหลายปีที่ผ่านมา ทหารคลั่งภายใต้คำสั่งของผู้บังคับบัญชา ได้กราดยิงประชาชนผู้ไร้อาวุธที่ออกมาเรียกร้องประชาธิปไตยหลายครั้ง กรณีเสื้อแดงในปี ๒๕๕๓ กรณี พฤษภา ๓๕ กรณี ๖ ตุลา และ ๑๔ ตุลา เป็นตัวอย่างที่ชัดเจน และทหารมีประวัติในการสังหารวิสามัญชาวมาเลย์มุสลิมในปาตานี และฆ่าผู้เห็นต่างที่ลี้ภัยในประเทศเพื่อนบ้าน
ภายในกองทัพเองมีการสร้างวัฒนธรรมความรุนแรงด้วยการซ้อมเด็กๆ ทหารเกณฑ์ จนตายไปหลายราย
เหตุการณ์เหล่านี้สร้าง “วัฒนธรรมอาชญากรลอยนวล” สำหรับกองทัพ และประยุทธ์ก็เป็นตัวดี เพราะมีส่วนในการสังหารเสื้อแดง
วัฒนธรรมอาชญากรลอยนวลในกองทัพ ทำให้ทหารเดินไปเดินมาในสังคมเหมือนมาเฟียที่ไม่กลัวใคร
วัฒนธรรมความรุนแรงต่อผู้ที่อ่อนแอกว่า ถูกผลิตซ้ำตั้งแต่เด็ก ในงานวันเด็กทหารมักจะนำอาวุธสงครามออกมาให้เด็ก “เล่น” อาวุธที่ทหารคลั่งใช้ฆ่าประชาชนที่โคราชคงเป็น “ของเล่น” ที่ทหารออกมาโชว์ให้เด็กดู วัฒนธรรมนี้ทำให้เด็กผู้ชายบางคนอยากเป็นทหาร เพื่อจะได้มีโอกาสเดินกร่างทำตัวเป็นใหญ่ในสังคม มันไม่ใช่เรื่องของการเป็นวีรชนที่ปกป้องประเทศ เพราะทหารไทยไม่เคยปกป้องประเทศ และไม่ใช่วีรชน ทหารไทยทำตัวเป็นโจรมาเฟียข่มขู่และฆ่าประชาชนมากกว่า
และการเป็นมาเฟียก็หมายความว่ากองทัพเข้ามามีผลประโยขน์ทางธุรกิจมากมาย นายทหารคลั่งที่โคราชอาจโกรธแค้นเพราะโดนผู้บังคับบัญชาโกงในธุรกิจ
ปัจจัยสุดท้ายที่คงมีผลกับเหตุการณ์น่าสลดใจที่โคราช เป็นเรื่องของการขาดความยุติธรรมและความมั่นคงในชีวิตสำหรับคนธรรมดาที่ยากจน อันนี้เป็นสาเหตุที่คนธรรมดาอาจมองว่าในเมื่อพึ่งความยุติธรรมจากรัฐไม่ได้ ก็ต้องไป “จัดการ” ปัญหาเองด้วยท่าทีแบบโจร ประเทศไทยเป็นหนึ่งในสังคมโลกที่ประชาชนครอบครองปืนในระดับสูง
ด้วยเหตุนี้ เวลาเราพิจารณาเหตุการณ์ที่โคราช ผู้ที่ต้องรับผิดชอบรายใหญ่คือแก๊งทหารที่ครองเมืองทุกวันนี้ และตัวสำคัญที่สุดที่ต้องรับผิดชอบคือประยุทธ์ จันทร์โอชา