ใจ อึ๊งภากรณ์
หลังจากมีข่าวอื้อฉาวเรื่องการจ่ายเงินใต้โต๊ะของบริษัท โรลส์รอยซ์ เพื่อโน้มน้าวให้การบินไทยซือเครืองยนต์ T80 และเพื่อทำให้ บริษัท “RRESI” (Rolls-Royce Energy Systems) ได้สัมปทานการทำธุรกิจจาก บริษัท ปตท. เราจะเห็นว่าการจ่ายเงินค่าสินบนดังกล่าวเกิดขึ้นหลายครั้งอย่างต่อเนื่อง
เราไม่สามารถทราบตอนนี้ว่าบุคคลใดได้ส่วนแบ่งของเงินดังกล่าว แต่เราสามารถดูได้ว่าคนที่มีตำแหน่งสูงที่ควร “รับผิดชอบ” กับการเกิดคอร์รับชั่นใหญ่ครั้งนี้มีใครบ้าง
การจ่ายเงินใต้โต๊ะที่เกี่ยวข้องกับการบินไทยเกิดขึ้นสามครั้งคือ ระหว่าง 1 มิถุนายน 2534 ถึง 30 มิถุนายน 2535 มีการจ่าย 18.8 ล้านเหรียญสหรัฐ (658 ล้านบาท) ต่อจากนั้นระหว่างวันที 1 มีนาคม 2535 ถึง 31 มีนาคม 2540 มีการจ่าย 10.38 ล้านเหรียญสหรัฐ (363 ล้านบาท) และครั้งสุดท้ายคือระหว่างวันที่1 เมษายน 2547 ถึง 28 กุมภาพันธ์ 2548 มีการจ่ายเงิน 7.2 ล้านเหรียญสหรัฐ (252 ล้านบาท)
สำหรับสินบน 385 ล้านบาท ที่ช่วย โรลส์-รอยซ์ ให้ชนะประมูล 6 โครงการของ ปตท. การจ่ายเงินเกิดขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2543 ถึง 2555
ในช่วงเวลาเหล่านี้ใครเป็นนายกรัฐมนตรีบ้าง?
1.อานันท์ ปันยารชุน ผู้ที่ชนชั้นกลางมองว่าเป็น “คนกลาง” “มือสะอาด” แต่อานันท์ถูกแต่งตั้งโดยทหารเผด็จการหลังรัฐประหารปี 34 และ สุจินดา คราประยูร คือตัวหลักของ เผด็จการ รสช. ที่ทำการยึดอำนาจครั้งนั้น
- ชวน หลีกภัย จากพรรคประชาธิปัตย์
- บรรหาร ศิลปอาชา จากพรรคชาติไทย
- ชวลิต ยงใจยุทธ จากพรรคความหวังใหม่
- ทักษิณ ชินวัตร จากพรรคไทยรักไทย
- สุรยุทธ์ จุลานนท์ ที่ถูกแต่งตั้งโดยเผด็จการ คสช. หลังรัฐประหาร 19 กันยา 2549
- อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ จากพรรคประชาธิปัตย์ ที่ถูกแต่งตั้งเป็นนายกในค่ายทหารโดยคนอย่าง ประยุทธ์ จันทร์โอชา กับ อนุพงษ์ เผ่าจินดา
- ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร จากพรรคเพื่อไทย
บุคคลที่มีบทบาทในการบริหารบินไทยในช่วงที่เกิดการคอร์รับชั่น มีพวกนายพลอย่าง เกษตร โรจนนิล ซึ่งเคยเป็นสมาชิกเผด็จการ รสช. และมีนายทหารกับพลเรือนที่เคยรับใช้เผด็จการหลายคน นอกจากนี้มี ทนง พิทยะ นักการเมืองจากพรรคไทยรักไทย
เราสรุปอะไรได้บ้างจากเหตุการณ์อื้อฉาวครั้งนี้?
ในประการแรก เราจะเห็นว่าภายใต้เผด็จการทหาร รสช. และ คมช. มีการโกงกินพอๆ กับภายใต้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ทั้งๆ ที่ทหารชอบอ้างว่า “ต้อง” ทำรัฐประหารเพื่อกำจัดการคอร์รับชั่น และอย่าลืมว่า ประยุทธ์ จันทร์โอชา เคยมีบทบาทใน คมช. ด้วย เรื่องนี้ไม่น่าจะทำให้เราแปลกใจเลย เพราะการโกงกินเกิดขึ้นภายใต้เผด็จการทหารทุกชุดตั้งแต่ 2475 และทุกวันนี้การคอร์รับชั่นยังเกิดขึ้นในหลายรูปแบบภายใต้เผด็จการของประยุทธ์ แม้ในยุครัฐบาลพลเรือน ทหารก็มีโอกาสกินเงินด้วยการมีตำแหน่งในกรรมการบริหารรัฐวิสาหกิจ ซึ่งจริงๆ แล้วทหารไม่ควรมีหน้าที่ในกรรมการบริหารรัฐวิสาหกิจแต่อย่างใด
ในประการที่สองการโกงกินเกิดขึ้นภายใต้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งทุกชุด ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลจากพรรคประชาธิปัตย์ ชาติไทย ความหวังใหม่ ไทยรักไทย หรือเพื่อไทย และรัฐบาลเท็คโนแครดที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งก็ไม่ขาวสะอาดด้วย
ในประการที่สาม ชนชั้นปกครองไทยทั้งชนชั้น ไม่ว่าจะเป็นทหารหรือนักการเมือง เกี่ยวข้องกับการคอร์รับชั่นทั้งทางอ้อมหรือทางตรงทั้งนั้น ซึ่งประกอบกับความไร้ประสิทธิภาพของตำรวจและศาล คงเป็นสาเหตุสำคัญที่เราคงไม่มีวันทราบว่าใครได้ผลประโยชน์จากการรับสินบนจากโรลส์รอยซ์ และแน่นอนคงไม่มีตัวใหญ่ๆ ที่จะถูกลงโทษ
การคอร์รับชั่นมีทั้งแบบผิดกฏหมายและถูกกฏหมายด้วย ตัวอย่างของการคอร์รับชั่น “ถูกกฏหมาย” คือการที่ทหารทำรัฐประหารและแต่งตั้งตัวเองและเพื่อนหรือญาติพี่น้อง เข้ามารับตำแหน่งที่มีเงินเดือนจากภาครัฐ
ในประการที่สี่ การโกงกินเป็นส่วนหนึ่งของระบบทุนนิยม มันแยกออกจากระบบนี้ไม่ได้เลย เราเห็นชัดเพราะบริษัทข้ามชาติตะวันตกพยายามใช้เงินติดสินบนเพื่อเอาชนะคู่แข่งเป็นประจำ การคอร์รับชั่นไม่ใช่ปรากฏการณ์ไทยๆ อย่างเดียว ในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษ นักการเมืองมีผลประโยชน์ทับซ้อนบ่อย ล่าสุดคือรัฐบาลของทรัมพ์ และนักการเมืองในยุโรปก็โกงเงินค่าใช้จ่ายจากรัฐในลักษณะทุจริตเสมอ
ข้อแตกต่างระหว่างประเทศที่มีเสรีประชาธิปไตยกับประเทศไทยคือ ในประเทศเหล่านั้น ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมที่มีมวลชนคนธรรมดา รวมถึงขบวนการสหภาพแรงงาน สื่อมวลชน กับพรรคฝ่ายค้าน มีพลังในการตรวจสอบจับผิดคนที่โกงกินมากกว่าในไทย
เราพึ่งเห็นความสำคัญของมวลชนและขบวนการเคลื่อนไหวในประเทศโรเมเนียเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เพราะมีการบังคับให้รัฐบาลต้องถอนกฏหมายฟอกตัวคนโกงหลังจากการประท้วงใหญ่อย่างต่อเนื่อง
ปัญหาเรื้อรังของการคอร์รับชั่นในไทย เป็นปัญหาของการที่พลเมืองธรรมดาไม่มีสิทธิ์ตรวจสอบ วิจารณ์ และถอดถอนคนข้างบนในสังคม มันเป็นปัญหาของการมี “ประชาธิปไตยไม่พอ” มากกว่าสิ่งอื่น
นี่คือสาเหตุที่ในระยะยาวเราต้องพลิกแผ่นดินกำจัดชนชั้นปกครองไทยทั้งชนชั้น แต่สิ่งเหล่านี้จะไม่มีวันเกิดขึ้นตราบใดที่ประชาชนยังไม่เป็นใหญ่ในแผ่นดิน และไม่มีพรรคการเมืองสังคมนิยมของคนชั้นล่าง
Turnleft-Thailand 